Żywot Mateusza

- Film fabularny
- Produkcja: Polska
- Rok produkcji: 1967
- Premiera: 1968. 02. 16
- Gatunek: Film psychologiczny, Film poetycki
- Dane techniczne: Czarno-biały. 76 min.
Wydaje się, że najtrafniej można by film ten nazwać poetycką przypowieścią, podobną starym przypowieściom łączącym w sobie proste motywy fabularne z elementami bajki i baśni. "Żywot Mateusza" jest adaptacją znanej u nas powieści norweskiego pisarza Tarjei Vesaasa "Ptaki". W niektórych momentach fabuła powieści została zmieniona, wiele opuszczono, to jednak, co pozostało, utrzymane jest w nastroju książki Vesaasa - trochę tajemniczym, pełnym niedopowiedzeń. Bohaterem jest Mateusz - człowiek nadwrażliwy, o duszy dziecka, przez otoczenie uznawany za półgłówka, żyjący w harmonii z otaczającą go przyrodą. Razem z siostrą Olgą zamieszkuje samotną chatę wśród lasów i jezior - gdzieś na północy Europy. Gdzieś to znaczy wszędzie, gdzie na brzegach jezior stoją stare sosnowe lasy i rosną brzozy. Tę niekonkretność miejsca należy uznać za zabieg zamierzony - reżyser bowiem chciał uniknąć imitowania norweskich realiów. Spokojne, niemal sielankowe życie Mateusza ma jednak zostać przerwane - coś ma się wydarzyć. Otaczająca go przyroda ostrzega o zbliżającym się nieszczęściu - jego przyjaciel "wielki ptak" zostaje zastrzelony, drzewo noszące jego imię powala piorun, nawiedzają go senne koszmary. Olga odnajduje w końcu "swojego" mężczyznę i sprowadza go do chaty nad jeziorem. Mateusz w domu siostry czuje się coraz bardziej zbędny, przeczuwa zbliżające się osamotnienie, którego zawsze się obawiał. Postanawia rozstać się ze światem ludzi, do którego nigdy nie należał. Wybiera śmierć samobójczą, jako ucieczkę przed grożącą mu samotnością. "Żywot Mateusza" był debiutem reżyserskim Witolda Leszczyńskiego, jego pracą dyplomową w PWSTiF w Łodzi. Otrzymał za niego m.in. Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodzieżowych w Cannes, Grand Prix na MFF w Valladolid i nagrodę dla najlepszego filmu na festiwalu w Colombo.
Reżyseria: Witold Leszczyński
Współpraca reżyserska: Haakon Sandoy
Scenariusz: Witold Leszczyński, Wojciech Solarz
Zdjęcia: Andrzej Kostenko
Współpraca operatorska: Jacek Mierosławski
Konsultacja muzyczna: Anna Dolewska
Dźwięk: Wiesław Ćwikliński
Współpraca dźwiękowa: Zygmunt Nowak
Montaż: Zenon Piórecki
Produkcja: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna (Łódź), Zespół Filmowy Start
Laboratorium: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)
Obsada aktorska: Franciszek Pieczka (Matis), Anna Milewska (Olga), Wirgiliusz Gryń (Jan), Aleksander Fogiel (Gospodarz), Hanna Skarżanka (Gospodyni), Małgorzata Braunek (Anna), Maria Janiec (Ewa), Elżbieta Nowacka (dziewczyna), Kazimierz Borowiec (chłopak), Aleksander Iwaniec (myśliwy), Joanna Szczerbic, Witold Leszczyński (mężczyzna w zagranicznym samochodzie; nie występuje w czołówce)
Film zostanie zaprezentowany poza konkursem 23 TNF zamiast "Generała Nila", wycofanego w ostatniej chwili z programu Festiwalu na żądanie producenta filmu.
Źródło: www.filmpolski.pl